آهنگ ای یاروم ای یار حالا یاروم بیا با صدای غلامحسین نظری

آهنگ ای یاروم ای یار حالا یاروم بیا

شهرستان کهنوج و منوجان دو ناحیه نغمه خیز جنوب غربی استان پهناور کرمان هستند. اتنوموزیکولوگ‌ها معتقدند در مناطقی که دو یا چند فرهنگ مختلف با هم برخورد می کنند، می توان به نتایج شگفت انگیزی دست پیدا کرد. کهنوج و منوجان مناطقی هستند که می توان در آن تقابل سه فرهنگ کرمان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان را به وضوح مشاهده کرد. نوع خاص موسیقی که در این نواحی وجود دارد، محصولی است از برخورد سه فرهنگ که از ارزش‌ها و ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار است.

کشف سورنای چند هزار ساله در منطقه بشاگرد که ناحیه است پهناور در این مناطق و قسمت‌های از استان‌های مجاور، نشان از سابقه دیرین موسیقیایی این نواحی دارد و مقام راست نیز که از مقام‌های کهن ایران زمین به شمار می آید در کهنوج و منوجان به صورت بکر و شاخص نواخته می شود.

به طور کلی می توان موسیقی این نواحی را به چهار دسته تقسیم نمود:

دسته اول شادیانه‌ها که شامل ترامه‌ها و نغماتی است که در عروسی‌ها، جشن‌ها و آئین‌ها اجرا می شود و مهترین آنها عبارتند از: حنابندی، حناگردون، حمومی، سر ا ( سر آب )، چهاردار، سرتراش، شکر پاره کنی، سریوبگنال، سر صندوقی، دسمال گردون و شیه لی، چو بازی ( و چاپ)، و رحمانی ، هلو هالو، نباتی نباتم و زی رکی.

دسته دوم شامل آوازهای محلی و مخصوصا غریبی۲ها که مهمترین آن‌ها عبارتند از : بالا گودی ، بیابونی ، کُرتی ، کُرتی سوغونی ، کهنوئی ، کسر کندی ، بالائی بالاو لاتی، سر آوردی ، سرحدی و دی کن.

دسته سوم شامل آوازهای روائی و عاشقانه است که از مهمترین آن‌ها می توان به شینکم گته ، گیسکو ، شاهنامه خرم و زیبا، سبزه پری ، نازی دلبر ، شوپای دهنو ، پای جم فاریاب و رستم خان اشاره کرد.

دسته چهارم مقام های ساربانی است که معمولا با سازهای نی و بلبون اجرا می شود. مهمترین این مقام‌ها عبارتند از : اشتر برون، اشتر قطار ، گله هی ، ایل و قوچ ، ایل بالا و گرگه فارسی